św. Atanazy Wielki o Psałterzu

25.05.2024

Księga Psalmów posiada jakąś tego rodzaju własną łaskę oraz dopowiedzenia, których nie ma w innych księgach, ponieważ oprócz innych spraw, do których nawiązuje wspólnie z innymi księgami, posiada i tego rodzaju cudowną rzecz, że zawiera w sobie tak dokładny opis i przedstawienie poruszeń każdej duszy, ich przemiany oraz sposoby poprawnego postępowania z nimi, że każdy człowiek niedoświadczony w tych sprawach, jeśli tylko chce, może czerpać z Księgi i je rozumieć, i w ten sposób formować samego siebie, na podstawie tego, co tam jest napisane. W innych księgach bowiem człowiek jedynie słucha ustanowionego prawa, tego co należy czynić a czego nie należy robić; wysłuchuje proroctw, na podstawie których dowiaduje się tylko o przyjściu Zbawcy; otrzymuje historie, z których może poznać dzieje królów i świętych. Natomiast w Księdze Psalmów nie dość, że słuchacz uczy się tych rzeczy, to jeszcze poznaje dobrze i pouczany jest o poruszeniach swojej duszy. Skutkiem tego może znaleźć w tej księdze przedstawiany za pomocą słów obraz tego, czego doświadcza i co trzyma go na uwięzi, tak że nie tylko uczy się omijać namiętności słuchając tych słów, ale także tego jak mówiąc i czyniąc należy je leczyć. W innych księgach obecne są bowiem słowa powstrzymujące błędy przez odradzanie, natomiast w tej księdze jest też powiedziane o tym, jak ich się wyzbywać. Tego rodzaju radą jest odmiana myślenia, odmiana myślenia zaś oznacza zaprzestanie grzechu, a w Księdze Psalmów jest pokazane zarówno jak odmieniać myślenie i co należy mówić, żeby myślenie odmienić. Paweł powiedział: „Ucisk dotyczący duszy wyrabia wytrwałość, wytrwałość wypróbowaną cnotę, wypróbowana cnota nadzieję, a nadzieja nie zawodzi”. W Psalmach natomiast napisane jest i odmalowane także jak należy znosić uciski, co powinien mówić człowiek będący w ucisku, a co po uciskach, jak każdy człowiek umacnia się w cnocie i jakie są słowa ludzi, którzy w Panu pokładają nadzieję. Dalej, we wszystkich księgach jest nakaz dziękowania, ale to Psalmy uczą, co mają mówić ci, którzy dziękują. Podczas gdy od innych słyszymy: „Ci, którzy chcą żyć pobożnie, będą prześladowani”, Psalmy uczą nas zarówno tego, jak mają wołać ci, którzy uciekają, jak i tego, jakie słowa należy skierować do Boga podczas prześladowań i po wybawieniu z ucisku. Nakazano nam błogosławić Pana i wysławiać Go, lecz to w Psalmach zostało nam ukazane jak trzeba błagać Pana i jakiego rodzaju mowy mamy wypowiadać, żebyśmy wysławiali Go w odpowiedni sposób. W każdym przypadku można w ten sposób znaleźć boskie pieśni odnoszące się do nas, do naszych poruszeń i sytuacji.

św. Atanazy Wielki, List do Marcelina, 11.