Św. Jan Chryzostom o prawdziwym pięknie

10.12.2024

Nie chwal jej [żony] za urodę. Taka pochwała jest cechą ludzi nieuporządkowanych, podobnie jak nienawiść i miłość z tego powodu. Naśladuj natomiast Oblubieńca Cerkwi. Piękno zewnętrzne jest bowiem pełne pychy i głupoty, prowadzi do zazdrości i sprawia, że podejrzewasz straszne rzeczy. A że niesie ze sobą przyjem­ność? Przez miesiąc, dwa — czy to długo? Może jeszcze przez rok, dłużej już nie, bo przez przyzwyczajenie zamiera podziw. Wady jednak, które powstają z powodu urody, trwają: próżność, głupota i pogarda. W tym zaś, co nie jest tego rodzaju, nie ma też tych wad, ale od początku trwa gorliwa miłość. Piękno bowiem jest duchowe a nie cielesne.

Powiedz, co jest piękniejszego od nieba? Co piękniejszego od gwiazd? Żadne ciało, jakie wymienisz, nie jest tak jasne, żadne oczy nie są tak świecące. Gdy powstały i aniołowie byli za­chwyceni, i my teraz jesteśmy, ale już nie tak, jak na początku. Tak działa przyzwyczajenie. Ta sama rzecz, a już nie zachwyca tak samo. O ileż bardziej dotyczy to piękna kobiety. Jeśli przyjdzie choroba, łatwo to wszystko zniknie.

Szukajmy u kobiety życzliwości, umiarkowania, łagodności. To cechy piękna duchowego. Nie szukajmy piękna cielesnego, ani nie oskarżajmy o jego brak — te rzeczy nie są w jej mocy. I w ogóle nie wypominajmy jej żadnych wad — to bowiem jest cechą ludzi zuchwałych. Ani nie zniechęcajmy się, ani nie spra­wiajmy przykrości. Czy nie widzicie, ilu mężczyzn poślubiło piękne kobiety i żałośnie życie skończyło, ilu natomiast nie­szczególnie piękne i dożyło późnej starości?

Oczyszczajmy raczej wewnętrzne zmazy, obmywajmy wewnę­trzne brudy, usuwajmy duchowe skazy. Takiej piękności pragnie Bóg. Jemu, nie sobie czyńmy ją piękną.

św. Jan Chryzostom, Homilie na List św. Pawła do Efezjan, XX, 2-3.