Nabożeństwa

Święta Liturgia

Środa - 9.00 (Uprzednio Poświęconych Darów)
Piątek - 17.00(Uprzednio Poświęconych Darów)
 Sobota  9:00
Niedz.  7:00,  8:30,  10:00  

Modlitwa za dusze zmarłych

Pon. - Sob.  9:00

Akatyst

Środ.  17:00


Symbolika i misterium Krzyża

18.03.2017

„Czym właściwie jest symbolika? Można zdefiniować ją jako pośrednie, dokonywane za pomocą obrazów, wyrażenie tego, co nie może być przedstawione bezpośrednio w materialnej czy werbalnej formie, albowiem w obliczu prawdy, którą usiłuje wyrazić, wszelkie inne sposoby są niewystarczające i bezsilne. Będąc językiem misterium, symbolika ukrywa również odzwierciedlane przez siebie prawdy przed tymi, którzy nie są wtajemniczeni i czyni je zrozumiałymi jedynie dla tych, którzy wiedzą, jak je interpretować. Mowa potoczna często nie dostrzega różnicy pomiędzy pojęciami "znaku" i "symbolu", używając ich tak, jak gdyby były równoznaczne. W rzeczywistości niezbędne jest ich duchowe rozróżnienie. Znak ogranicza się do wskazania określonego faktu, oddaje rzeczywistość; symbol natomiast wyraża i w pewnym stopniu uobecnia wyższą rzeczywistość. Zrozumieć znak to odczytać wskazówkę; zrozumieć symbol to doznać obecności. Weźmy na przykład krzyż. W arytmetyce jest to znak dodawania. W kodeksie drogowym oznacza skrzyżowanie dróg. W religii zaś jest to symbol, który wyraża i komunikuje niewyczerpane pokłady wiary chrześcijańskiej.

            Symbolika odgrywa w Kościele bardzo ważną rolę, ponieważ wszystko, rzec można, ma tutaj podwójny wymiar: Kościół jest zarówno materialny jak i duchowy. Materialna strona jest nam dostępna bezpośrednio poprzez zmysły; na duchową zaś wskazują właśnie symbole”.

Prof. Leonid Uspienski

 

„Ludzka twórczość, prawdziwa sztuka to materialne urzeczywistnienie tego, co duchowe”.

Prof. Jerzy Nowosielski

 

Krzyż to jedna z najprostszych form plastycznych. To również jeden z najprostszych i najczęściej spotykanych symboli chrześcijańskich. Trzeba tu jednak pamiętać o właściwym znaczeniu słowa symbol - wywodzi się ono od gr. słowa sim-ballo, które mówi o „składaniu razem”, „[ponownym] łączeniu [dwóch oderwanych od siebie] części”. Oznacza również „głębokie zastanowienie się” i „uważne rozważanie”. W chrześcijańskim pojmowaniu symbole religijne łączą ze sobą dwa światy – ziemski i niebiański, materialny i duchowy, ludzki i Boski.

Krzyż mówi o tym łączeniu bardzo wyraziście. Pionowa belka Krzyża Pańskiego wskazuje na Boże Wcielenie - zstępowanie Boga z nieba na ziemię dla zbawienia rodzaju ludzkiego. Pozioma belka Krzyża to ramiona wszechogarniającej Bożej miłości. Pionowa belka Krzyża pokazuje również jak ogarnięci Bożą miłością mieszkańcy ziemi wznoszeni są z wstępującym do nieba Chrystusem. Krzyż wskazuje na wznoszenie się wyznawców Chrystusa ku Królestwu Niebios.

Krzyż jest dla chrześcijan znakiem zwycięstwa, bowiem ukrzyżowany na nim Chrystus Pan Swą „śmiercią zwyciężył śmierć”. To również bardzo wymowny znak Bożej miłości do człowieka. Bóg składa Siebie w Ofierze – oddaje Swoje życie za nas, dla nas, dla naszego zbawienia, aby wyzwolić nas z niewoli grzechu i śmierci. Tę wszechogarniającą Bożą miłość bardzo wymownie podkreśla ustawiony na rynku w Piasecznie Krzyż zaprojektowany przez Profesora Andrzeja Bissenika. Wygięcie ramion tego Krzyża, wprowadza w jego „płaską” geometrię trzeci wymiar, przez co dodatkowo podkreśla i niejako „dynamizuje” obecny w każdym krzyżu przejaw Bożej ofiarnej miłości. Poruszenie ramion – wyraz plastyczny wynikający z geometrii formy - unaocznia, materializuje wymiar duchowy Krzyża. Ukazuje nam Boga, który nie tylko oczekuje na nas, ale wychodzi ku nam. Poruszenie ramion krzyża dodatkowo podkreśla ciągłe i dynamiczne działanie Bożej miłości. W prostej i statycznej formie krzyża pojawia się ruch, tak jak w materialnym świecie objawia się transcendentny (nadprzyrodzony, ponadnaturalny) Bóg.

Stojącemu przed nim, patrzącemu czy tylko spoglądającemu nań z daleka, Krzyż powinien przypominać, że człowiek nie jest w stanie samodzielnie podnieść się z grzesznego upadku, wyzwolić się z niewoli grzechu. Cały Stary Testament, historia Izraela – narodu wybranego, to opis usilnych starań powrotu człowieka do Boga, do utraconego życia z Bogiem i w Bogu. To również opis życia każdego z nas. Bez Bożej pomocy ten powrót nie jest możliwy. Wyciągnięte ku nam ramiona Krzyża pokazują Boga, który wychodzi ku nam, jak Ojciec wybiega na spotkanie powracającego z dalekiej krainy Swego marnotrawnego syna. Bóg zstępuje ku nam z niebios, obejmuje nas Swymi ukrzyżowanymi za nas ramionami, aby nas z powrotem wprowadzić do nieba.

Wszechogarniająca Boża miłość ukazywana jest w tym Krzyżu w jeszcze jeden bardzo prosty, ale niezwykle symbolicznie wymowny, „geometryczny” sposób. Cała konstrukcja Krzyża oparta jest na trójkącie. To bardzo wyrazisty symbol Jednego Boga w Trójcy Osób. Trzy Osoby Trójcy Świętej to minimum niezbędne do relacji Ja-Ty-On - otwartej, a nie zamkniętej, jak relacja Ja-Ty. Trójkąt to minimum by utworzyć figurę, formę.

Ten zbudowany z trójkąta Krzyż harmonijnie „współbrzmi” z trzema anielskimi postaciami na ikonie Trójcy Świętej autorstwa św. Andreja Rublowa. Wygięte ramiona Krzyża, podobnie jak wpisane w okrąg, siedzące wokół stołu trzy uskrzydlone postacie, wymownie zapraszają do aktywnego współuczestnictwa w kręgu Bożej miłości. To przypomnienie o Bogu, który jest Miłością i z miłości stworzył świat i człowieka, by tę miłość w każdym człowieku pomnażać.

Wykorzystanie trójkąta w budowie Krzyża powoduje połączenie symbolu Bożej miłości, ofiary i zwycięstwa nad śmiercią z symbolem dogmatu o Bogu w Trójcy Osób. Krzyż kojarzy się nade wszystko z ukrzyżowaniem Pana naszego Jezusa Chrystusa, Syna Bożego. Ale to również wielka ofiara Boga Ojca, „który tak umiłował świat, że Syna Swego Jednorodzonego dał, aby każdy, kto wierzy w Niego, nie zginął, ale miał żywot wieczny”. Każdy ojciec z pewnością wolałby raczej umrzeć, niż poświęcić swego syna... Oddając Swego Syna za życie świata, Bóg Ojciec ofiarował nam największy dar Swej miłości.

O tej największej Ofierze Miłości Boga w Trójcy Osób tak przypomina nie tylko „trójkątny Krzyż” w Piasecznie, ale każdy krzyż przed którym stoimy, na który patrzymy, który nosimy na piersiach i którego znak składamy na naszym ciele. To wszystko po to, abyśmy Bożą miłość uobecniali w całym naszym ziemskim życiu - każdym uczynkiem, każdym słowem i każda naszą myślą.

Warto próbować…

 

ks. dr Włodzimierz Misijuk

do góry

Prawosławna Parafia Św. Jana Klimaka na Woli w Warszawie

Created by SkyGroup.pl